Rebels
Om volwassen te worden zet je je af tegen je ouders. Je schopt tegen hun waarden en normen aan en probeert je eigen koers te varen. Sommige kinderen draven hierin door. Uit drang tot vrijheid gaan ze overal tegen in. Ze verdedigen iets in zichzelf zonder te weten wat. Oftewel ‘rebel without a clue’.
Dion (12 jaar) komt samen met zijn pas gescheiden ouders bij mij terecht vanwege een hulpvraag vanuit school. Dion vertoont een leerachterstand vanwege dyslexie. Ook heeft hij last van gedragsproblemen en weet hij zijn emoties niet juist te reguleren mogelijk vanwege langdurig pestgedrag op de basisschool. Nu, in de brugklas heeft hij weinig aansluiting met klasgenoten anders dan met meisjes en vriendinnen van zijn oudere zus. Omdat Dion zich bij zijn ouders moeilijk uit over zijn gevoelens, anders dan door boos te worden en weg te lopen, kunnen zij moeilijk inschatten wat hij van de scheiding vindt.
In een oudergesprek is moeder degene die steeds vol schiet en lijkt vader juist emotieloos. Ze voelen zich schuldig over de scheiding omdat dit een extra negatief effect lijkt te hebben op de toch al rebellerende Dion. Hij speelt de regels van beide huishoudens tegen elkaar uit en gaat zijn eigen gang. Als het hem niet bevalt loopt hij tijdens het avondeten weg naar zijn kamer of pakt de fiets en zegt naar vrienden te gaan.Zijn ouders hebben geen idee waar hij is. Beiden nemen een passieve houding aan en zeggen niet te weten wat te doen.
Ik adviseer ouders de leiding te nemen. Doen zij dat niet, dan neemt de onzekerheid van Dion de leiding. Die onzekerheid is typisch kinderlijk, oftewel het ‘instant willen’ waarbij het kind doorgaans argeloos en roekeloos is. Het kind is verre van zeker van een goede uitkomst.Het doet maar wat, het handelt naar de impuls. Daarom moet het begrensd worden. De ouder is bedachtzamer en heeft meer overzicht omdat deze al meer ervaring heeft. Ook Dion heeft het nodig dat zijn ouders hem begrenzen en duidelijk zijn welke regels in beide huizen gelden.
Het gedrag dat Dion naar zijn ouders laat zien vertoont hij ook naar leerkrachten en klasgenoten. Hij verzet zich openlijk tegen opmerkingen, samenwerking en deelname aan activiteiten zonder duidelijke reden. Ondanks dat hij hardop verkondigt wat hij allemaal niet wil, weet hij niet goed wat hij wel wil. Door al hetgeen is voorgevallen gedetailleerd te bespreken, wordt het hem duidelijk dat het verzet hem meer kost dan het hem oplevert. Hij verdedigt iets zonder dat hij weet wat. Vanuit een soort innerlijke drang lanceert hij iets als een ‘ongeleid projectiel’ de wereld in, zonder dit gevoel te onderzoeken. Ik help hem duidelijk te krijgen wat nodeloos en wat legitiem verzet is. Zodat hij het zichzelf in het dagelijks leven minder moeilijk hoeft te maken.
Dion is bewuster hoe het rebelse gedrag hem benadeelt. Hij leert beetje bij beetje zijn weerstand te bestuderen en te doorgronden. Hij heeft door dat hij zich alleen maar prettig voelt bij vrienden die geen weerstand bieden. Hij ervaart een gevoel van vrijheid maar bouwt niks op omdat hij er niet van leert. Zodra zij tegengas geven haakt hij ook bij hen af. Mogelijk is dit gedrag het gevolg van de pesterijen eerder in de tijd. Hij probeert nog steeds ervoor weg te lopen. Door op een goede manier te leren met tegenstand om te gaan, wordt hij volwassen. Die manier is durven voelen wat er innerlijk gebeurt en dat bedachtzamer uiten onderwijl rekening houdend met de omstandigheden en situatie. Hij leert sportiever en met meer humor te reageren. Omdat hij de bedachtzaamheid miste, ingebed in een goed gevoel kon hij sociaal onvoldoende meekomen. Nu lukt dat beter.
*) Om de privacy van cliënt te waarborgen is er gebruik gemaakt van een fictieve naam.
